Czy trzeba skończyć studia, żeby zostać programistą? Nie. Czy ukończone studia informatyczne pomagają w zostaniu programistą? Tak. Czy dają gwarancję pracy w branży IT? Zdecydowanie nie. W przypadku tego tematu odpowiedź nie ogranicza się do prostego “tak” i równie prostego “nie”. Nic nie jest tutaj ani zdecydowanie czarne ani zdecydowanie białe, a właściwa odpowiedź wymaga odpowiedniego rozwinięcia.

Rekrutacja – oczekiwania kontra rzeczywistość

W idealnym świecie, gdy firma przeprowadza rekrutację i spływa do niej kilkadziesiąt, a w przypadku topowych firm nawet kilkaset czy kilka tysięcy aplikacji, każde CV jest szczegółowo analizowane, a każdy kandydat dokładnie sprawdzany. Najpierw podczas rozmowy teoretycznej, a potem podczas zadań praktycznych. Najlepiej oczywiście, gdy ta weryfikacja przeprowadzana jest podczas co najmniej kilkudniowego okresu testowego, podczas pracy nad realnym projektem. Wtedy firma może mieć praktycznie stuprocentową pewność, że w procesie rekrutacyjnym wybrała faktycznie najlepszego kandydata.

Ale oczywiście w rzeczywistości tego typu rekrutacja nie jest możliwa. Kosztowałoby to ogromną ilość czasu i pieniędzy, a firma zamiast pracować, zajmowałaby się jedynie testowaniem kandydatów. Dlatego podczas rekrutacji stosuje się różne metody optymalizacji tego procesu. Celem jest jak zawężenie liczby potencjalnych kandydatów, w taki sposób, aby odrzucić jak najwięcej słabych osób, a jednocześnie by przypadkiem nie odrzucić zbyt dużej ilości osób dobrych.

Co daje ukończenie studiów?

Dlatego rekrutacja składa się z kilku etapów, a pierwszym z nich jest weryfikacja nadesłanych CV. Oczywiście samo CV to jeszcze za mało, żeby rzetelnie ocenić kandydata, ale na pewno na jego podstawie można wyciągnąć wiele wniosków i zdecydować, do kogo warto się odezwać i zaproponować udział w dalszej części rekrutacji. A ukończone studia informatyczne to zdecydowanie wartościowy wpis w CV i wbrew temu, co można czasem usłyszeć, pracodawcy zwracają na to uwagę. I pewnie, same studia niczego jeszcze nie gwarantują i nie jest tak, że jak ktoś skończył studia, to na pewno jest świetnym kandydatem, który doskonale poradzi sobie w pracy, ale:

• studia to nie jest wcale taka bułka z masłem, więc jeżeli je ukończyłeś, jest duża szansa, że i w pracy będziesz sobie dawał radę
• studia wymagają systematyczności, wytrwałości i nieustannej nauki, a to u programisty bardzo ważne cechy
• na studiach prawdopodobnie nauczyłeś się podstaw informatyki, które może nie przydają się każdego dnia, ale jednak dobrze, gdy programista je zna

Rekrutacja i rachunek prawdopodobieństwa

Do tego dochodzi wspomniana wcześniej optymalizacja. Oczywiście studia nie gwarantują, że ktoś będzie dobrym programistą, ale gdy weźmiemy 100 osób, które ukończyły informatykę i 100 osób, które tych studiów nie kończyły, więcej dobrych kandydatów będzie prawdopodobnie w pierwszej grupie. I jasne, w drugiej grupie znajdzie się zapewne kilka genialnych osób, tak samo jak wśród studentów znajdzie się kilku beznadziejnych, ale pracodawcy – tak jak pisałem na początku – niestety nie są w stanie weryfikować wszystkich. Wiadomo, że odrzucając drugą grupę i skupiając się osobach, które ukończyły studia, pracodawca odrzuci tym samym kilka dobrych kandydatów z tej odrzuconej w całości grupy, ale z jego punktu widzenia jest to opłacalne, bo skupi się na grupie z większym potencjałem. Mówiąc krótko – prawdopodobieństwo trafienia na dobrego kandydata w grupie osób po informatyce jest większe niż prawdopodobieństwo trafienia na dobrego kandydata wśród osób, które studiów nie kończyły.

Najważniejsze jest doświadczenie

Jeżeli nie kończyłeś studiów – spokojnie. Nie oznacza to wcale, że nikt nie weźmie Twojego CV pod uwagę i nie masz szans zostać programistą. Zawsze najważniejszym, ostatecznym kryterium jest to co umiesz i jakie masz doświadczenie i właśnie na tym w szczególny sposób musisz skupić się w CV. Rozwinę ten temat za chwilę, ale teraz jeszcze kilka słów o studiach – jakie są ich zalety i jak je właściwie wykorzystać, gdy się na nie zdecydujesz.

Studia to nie kurs programowania

Najważniejsza rzecz – studia informatyczne to nie jest kurs programowania. Programowanie na studiach informatycznych oczywiście jest obecne, ale jego nauka od A do Z nie jest celem samym w sobie, to raczej narzędzie do rozwiązywania problemów dotyczących różnych aspektów informatyki. Warto o tym pamiętać wybierając się na studia informatyczne. I tak, uprzedzając możliwe pytania w tym temacie – należy liczyć się z tym, że część wiedzy zdobywanej na studiach będzie mało praktyczna w kontekście przyszłej pracy. Na pewno podczas studiów spotkamy się z nie do końca aktualnymi tematami czy technologiami i na pewno trafią nam się wykładowcy, którzy nie nadążają za wciąż zmieniającą się branżą IT. Ale jednocześnie:

• zdobędziemy bardzo solidną dawkę ogólnej wiedzy na temat informatyki, którą powinien posiadać każdy programista
• zrealizujemy wiele mniejszych i większych projektów, które będą mocnym punktem w naszym programistycznym CV
• nauczymy się pracować w grupie i wspólnie realizować projekty

Studia to ludzie

Bardzo istotnym aspektem studiowania jest także networking – poznajemy osoby o podobnych zainteresowaniach, z którymi możemy wspólnie się uczyć, a także wspólnie rozwijać projekty i dzięki temu zdobywać doświadczenie. W ogóle studiując o to doświadczenie jest łatwiej – mamy możliwość wyjazdu na wymianę studencką w ramach programu Erasmus, mamy możliwość odbycia zagranicznych praktyk na przykład dzięki organizacji IAESTE, a i również tutaj w Polsce mamy większy dostęp do staży i praktyk, ponieważ duża część z nich skierowanych jest wyłącznie do studentów.

Wykorzystanie studiów zależy od nas

Oczywiście staż czy praktyki zazwyczaj same nas nie znajdą – pomimo, że jako studenci mamy do nich łatwiejszy dostęp, sami musimy ich aktywnie poszukać, zorientować się jakie są wymagania, wysłać CV i przejść proces rekrutacyjny. Tak, samo bycie studentem informatyki to jeszcze za mało – nawet na praktyki firmy prowadzą normalną rekrutację i nie jest tak, że przyjmują każdego chętnego. Ja szukając swoich pierwszych praktyk, szukałem ofert w internecie, pisałem bezpośrednio do różnych firm, wysyłałem CV, pisałem testy sprawdzające wiedzę i odbywałem rozmowy kwalifikacyjne. Sukces sam z siebie nie przyjdzie, trzeba na niego pracować od samego początku.

Będąc studentem informatyki warto też podchodzić do nauki świadomie i krytycznie – program na studiach jest niestety często przeładowany przedmiotami, warto więc skupiać się na tym, co jest dla nas najbardziej istotne.